Wat is een fermate?

Een fermate is een symbool in de muziek die aangeeft dat de muziek even tot stilstand komt. De noot, rust of maatstreep waarboven de fermate staat wordt dan langer aangehouden. Het is aan de uitvoerder om te bepalen hoe lang de fermate aangehouden wordt.

Hoe ziet een fermate eruit?

De fermate wordt genoteerd als een boogje met een punt erin. De punt staat boven het object dat langer aangehouden moeten worden.

De fermate boven / onder een noot

De fermate kan boven of onder een noot genoteerd worden. Dit betekent dat de noot langer wordt aangehouden dan de aangegeven nootwaarde. Het is aan de uitvoerder/dirigent om te bepalen hoe lang deze fermate dan duurt. Een dirigent kan kiezen voor twee soorten uitvoeringen:

• de doorgaande fermate
• de fermate met een stop

Beide uitvoeringen worden niet in de bladmuziek genoteerd, maar zal door de dirigent aangegeven worden.

Een doorgaande fermate

Met een doorgaande fermate wordt bedoeld dat de noot blijft klinken zolang de fermate duurt. Deze noot gaat vervolgens gebonden over op de volgende noot wanneer de dirigent aangeeft weer verder te gaan.

De fermate met stop

De andere variant is om een fermate met een stop uit te voeren. De noot wordt nog steeds zo lang uitgevoerd als de dirigent aangeeft, maar vlak voordat de muziek weer verder gaat geeft de dirigent aan de noot met fermate af te sluiten. Zo ontstaat er een kleine rust tussen de twee noten. Dit geeft wat lucht in de muziek (en letterlijk lucht voor zangers en blazers).

De fermate boven een rust

Naast een fermate op een noot, kan de fermate ook op een rust voorkomen. Dit wil dus zeggen dat een rust langer duurt dan de originele waarde. Ook hier geeft de dirigent de lengte aan.

-

De fermate boven de maatstreep

Tot slot kan de fermate ook genoteerd worden boven een maatstreep. In dit geval wordt de laatste noot van de voorgaande maat gewoon op tijd afgesloten, maar stopt de muziek vlak voor de eerste tel. Dit creëert spanning omdat je op die plek een noot verwacht, maar die wordt dus uitgesteld.

De korte en lange fermate

Soms wilt de componist dat de muziek langer of juist korter stilstaat dan dat je als uitvoerder zou verwachten bij een fermate. Hij kan er dan voor kiezen voor een korte (dakje) of lange (rechthoek) fermate te noteren.

Ook kan de componist de specificatie toevoegen 'breve' (kort) of 'lunga' (lang).