Het lijkt een ontmoedigende opgave: van blad zingen. Het is iets wat we nergens leren. Als je les krijgt in piano, viool, trompet of ander instrument leer je wel noten lezen, maar er wordt je nooit gevraagd te zingen. Als (koor)zanger leer je niet eens noten lezen.
Dus waar moet je beginnen als je toch melodieën van de bladmuziek wilt kunnen zingen? Het belangrijkste aspect om van blad te kunnen zingen is dat je de noten in je hoofd hebt zitten. Als jij een tekst leest kun jij je in je hoofd voorstellen hoe het klinkt. Met muziek is dat niet anders: als je geen idee hebt hoe het moet klinken, kun je het ook nooit zingen.
De sleutel is om je te concentreren op een klein aantal noten. Dus niet meteen de hele ladder. Kies bijvoorbeeld drie tonen uit waar je aan wilt werken. Deze drie tonen noem je dan de toonset.
Stap 1: Kies een toonset om mee te oefenen
Euh, een toonset? Ja! Daarmee bedoel ik dat je je gaat focussen op een beperkt aantal tonen. Laten we in dit voorbeeld kiezen voor de eerste drie tonen uit de toonladder. Zing maar eens de eerste zin uit Vader Jacob:
“Vader Jacob”
Luister eens naar wat je gezongen hebt. De drie lettergrepen “Va-der Ja” zijn de tonen waarmee we gaan werken. We geven deze noten de zangnamen do re en mi. Zing nu in plaats van de woorden “Va-der Ja” de zangnamen do re mi.
do re mi
Onze toonset is dus: Do Re Mi.
Andere voorbeelden van toonsets zijn:
- do – re – mi
- mi – so
- do – re – mi – so
- do – mi – so
- so – la
- etc…
Stap 2: Zing de toonset heen en weer
In ons geval is de toonset Do Re Mi. Zing deze drie tonen heen en weer:
do re mi | mi re do
Herhaal deze oefening een aantal keer totdat je comfortabel bent met de zangnamen en de toonhoogte. Zing je toonset vervolgens andersom:
mi re do | do re mi
Als dit goed gaat, kun je gaan variëren en uitbreiden. Zing een noot bijvoorbeeld dubbel.
do do re re | mi mi re re | do do do __
Stap 3: Zing de tonen uit je toonset kriskras door elkaar
Nu wordt het leuk! Want nu mag je vrij door de drie tonen heen gaan bewegen. Je weet namelijk hoe de drie tonen moeten klinken omdat je in de vorige stap de tonen heen en weer hebt gezongen. Dus, beweeg lekker willekeurig door deze drie tonen heen. Je beweegt eerst stapsgewijs (noten die naast elkaar liggen) en als dat goed gaat mag je sprongen gaan maken. Zo zou een willekeurige melodie dan eruit kunnen zien:
Stapsgewijs:
do re mi re | mi re do do | re re mi re | do do re do
Met sprongetjes:
do mi mi re | do mi do mi | re re do re | mi do re do
Stap 4: Zing de genoteerde zangnamen
Nu je vrij door deze drie tonen kunt bewegen (zingen), kun je deze noten ook lezen als ze genoteerd staan. Kijk maar eens of je dit nu ook kunt zingen:
do do re re | mi mi re __ | do do re re | mi __ mi __ |
mi mi re re | mi mi re __| mi mi re re | do __ do __ |
Gaat dit goed? Gefeliciteerd! Je hebt nu eigenlijk gewoon van blad gezongen! En dan ben je pas bij stap vier! Het zijn nog geen noten zoals je gewend bent, maar noten zijn maar gewoon een andere representatie van een melodie. Dus wat je hierboven hebt gezongen is een prima manier om muziek te noteren (met een eenvoudig ritme).
Stap 5: Oefen de toonset met muziek notatie
Nu komen we bij de laatste stap. Dit is ook de stap met echte noten. Met deze online app (20 gratis oefeningen) kun je melodieën generen. Ik heb hem al voor je ingesteld op de toonset do re mi.
▸▸ Ga naar Sight Reading Factory (toonset do-re-mi)
▸▸ Ga naar Sight Reading Factory (toonset nog niet ingesteld)
Om de zangnamen onder de noten te krijgen doe je het volgende
- Klik op het tandwieltje
- Vink “Use Annotations” aan
- kies voor “Movable Do And La Based Minor” en druk op “Load New Exercise”
Tip: open de link in een privé-venster, dan heb je weer 20 nieuwe oefeningen.
Stap 6: Oefenen, oefenen, oefenen
Stap zes is de belangrijkste. Oefenen tot je een ons weegt. Want van blad zingen is moeilijk, dat ga je niet leren in een dag. Liever oefen je iedere dag vijf minuutjes, dan eens per jaar een hele dag.
Ank
op 30 Oct 2021